برای جنگ نرم اصطلاحات مختلفی وضع شده است. آنچه با عنوان "soft war" یا جنگ نرم مطرح می‌شود در
ادبیات غرب بیشتر به قدرت نرم یا "soft power" شناخته شده است که زیربنای فکری آن اولین بار توسط جوزف
نای به شکلی علمی مطرح شد. مهم‌ترین حوزه‌ی اعمال و تأثیرگذاری قدرت نرم بر طرف مقابل، حوزه‌ی رسانه
است. بهره‌گیری از رسانه‌ها و امکاناتی که فرد را قادر می‌سازد تا برای تأثیرگذاری بر طرف مقابل، به اِعمال قدرت
بپردازد.
نگاهی به گذشته‌ی جنگ نرم نشان می‌دهد که در طول تاریخ بشر، از همان ابتدا که جنگ سخت آغاز شد، عملیات
روانی یا جنگ نرم نیز صورت می‌گرفته تا از شورش‌هایی که در مناطق تسخیر شده به‌وجود می‌آمده، جلوگیری
شود.
. برخی از منابع، قدیمی ترین روایت پیرامون جنگ نرم را به نبرد«کیدئون» با «ماد» نسبت می دهند که در این جنگ،
سپاهیان کیدئون با افزایش چندین برابری مشعل ها لشگریان باعث فریب و ترس مادها شدند و در نتیجه بدون هیچ گونه درگیری
به پیروزی دست یافتند.
زمانی که چنگیزخان قصد حمله به منطقه‌ای را داشت، موجی از هراس در آن کشور پخش می‌شد. تجّاری که از
مناطق تحت کنترل چنگیزخان می‌آمدند، برای دیگران تعریف می‌کردند که او چگونه با مردم برخورد می‌کند و
کشتارها به چه صورت است و اگر شخصی مقاومت کند، نابود می‌شود. بدین ترتیب پیش از ورود چنگیزخان به هر
منطقه، روحیه‌ی مردم شکسته شده بود.
رومیان و یا اسکندر از مناطقی که در جنگ‌ها عبور می‌کردند، کلاه خودها و زره‌های بزرگی را که چند برابر انسان
معمولی بود طراحی کرده و آن‌ها را عمداً در مسیر جا می‌گذاشتند تا لشکریان مقابل، تصور کنند سربازان آن‌ها غول
پیکرند و عملاً روحیه‌ی مقامت طرف مقابل را تحت تأثیر قرار داده و وحشت را گسترش می‌دادند. بنابراین هر
حرکتی که روحیه‌ی یک ملت را هدف گیرد، عملیات و جنگ نرم و نوعی اعمال قدرت نرم است.
اولین کسی که روی این مسأله کار کرده است، "سان تزو" است که در کتاب هنر جنگ نکته‌ای را مطرح می‌کند و
می‌گوید: "می‌شود جنگید، اما مهم‌ترین کار این است که شما در یک نبرد بدون جنگ، پیروزی را به دست بیاورید!"
چیزی که او مد نظر قرار داده، همان عملیات روانی و جنگ نرم است. باید به استراتژی‌های رقیب و روحیه‌ی او
حمله کرد؛ به‌گونه‌ای که آن‌ها بپذیرند که شکست خواهند خورد. اگر کسی در ذهنش بپذیرد که شکست می‌خورد، حتماً
در دنیای واقه نیز شکست خواهد خورد. زیرا آنچه فرد را به مقاومت تشویق می‌کند، روحیه است.
از سوی دیگر، هزینه‌ی جنگ نرم بسیار کم‌تر از جنگ سخت است. به معاویه می‌گفتند: چرا این‌همه پول برای خرید
افراد و تبلیغات خرج می‌کنی؟ یکی از پاسخ‌های معاویه این بود که هزینه‌ی جنگ، بسیار بیشتر از این است. بنابراین
معاویه نیز به گونه‌ای عملیات نرم انجام می‌داد اما امروزه به شکل علمی به این قضیه پرداخته می‌شود.
بنابر آنچه گفته شد، اگر بخواهیم تعریفی از عملیات و جنگ نرم ارائه دهیم، می‌توان گفت: "هر حرکتی که احیاناً به
عنوان مقدمه‌ی جنگ نظامی مطرح می‌شود و روحیه‌ی طرف مقابل را هدف گرفته است" بنابراین تمام
برنامه‌ریزی‌هایی که در این چارچوب باشد، جنگ نرم تعریف می‌شود.
دکتر امیر محبیا
امّا «جنگ نرم» با مختصات تئوریک و پراتیک جدید خود، بعد از شروع جنگ سرد و در اوج آن دهه 1970 و با
مشارکت اساتید برجسته علوم سیاسی و علوم ارتباطات از جمله«جوزف نای»، «هارولد لاسول»، «جان کالینز» و
اعضای برجسته آژانس اطلاعات مرکزی (CIA)و فرماندهان ارشد پنتاگون در قالب مرکزی تحت عنوان «کمیته خطر
جاری» طراحی،تدوین و عملیاتی شد.
مهم ترین هدف این مرکز؛ بمباران تبلیغاتی بلوک شرق و به ویژه شوروی بود. بعد از فروپاشی اتّحاد جماهیر شوروی
این کمیته به«کمیته صلح جاری» تغییر نام داد و همچنان فعّال است.
در حال حاضر کانون تهاجمات روانی این مرکز، متوجه جهان اسلام و به ویژه جمهوری اسلامی ایران و هواداران
منطقه آن از جمله حزب الله، حماس و کشور های هم پیمان ایران است.
